De Manx is een eeuwenoud katten ras wat op natuurlijke manier tot stand gekomen is. Het ras vindt zijn oorsprong op het Britse eiland Man. Manx is de genitief van het woord Man en betekent dus ‘afkomstig van Man’.
Herkomst
De Manx heeft als wetenschappelijke naam Felis catus anura (manxkat). De kat is al vele eeuwen de huiskat op het eiland Man. Kenmerkende eigenschap van de Manx is het geheel of gedeeltelijk missen van de staart, wat veroorzaakt wordt door een autosomaal dominant verervende eigenschap. De kat wordt daar al eeuwen als huisdier en muizenvanger gehouden.
Uiterlijk
De Manx is een stevige, middelgrote en gespierde kat en komt voor in traditionele huiskattenkleuren en -patronen. Hiermee lijkt het lichaamstype het meest op dat van de oorspronkelijke West-Europese boeren- en huiskat. Er worden vijf staartlengtes onderscheiden: geen staart (rumpy), een tot drie heiligbeenwervels (rumpy-riser), kort stompstaartje (stumpy), korte incomplete staart (longy) en een volledige staart (tailed). De wijze van vererving is autosomaal dominant met een variabele expressie. Het is vooraf niet te voorspellen hoeveel staartwervels ontbreken ongeacht de staart van de ouderdieren, welke staartlengte ze ook hebben, een stompstaart tot het compleet missen ervan. Ondanks het deels tot compleet ontbreken van de staart hebben de katten geen moeite bij het houden van hun evenwicht of lopen en springen. Ze kunnen met alle gemak over een smalle schutting lopen of in bomen klimmen. Verdere lichamelijke kenmerken zijn: ronde kop, dikke dubbele vacht, gespierde poten, langere achterpoten en een ronde oplopende ruglijn.
Het ras komt zowel in kortharige als langharige variëteit voor. De langharige variant wordt soms ook cymric genoemd maar alle overkoepelende organisaties zien tegenwoordig de manx als één ras met twee vachtlengtes. De oude naam voor de langharige variëteit is ooit bedacht door de Canadese fokker Blair Wright. Hij noemde het ras naar het Welsh woord Cymru, wat staat voor ‘Wales’ hoewel de variëteit geen enkele relatie met Wales heeft. Omdat het ras al vanouds in twee vachtlengtes voorkomt en de naam geen relatie heeft met Wales is deze in onbruik geraakt. In nestjes van twee kortharige ouderdieren komt af en toe nog wel een regulier langharig kitten voor. Alleen de Europese overkoepelende organisatie FIFe gebruikt de naam Cymric nog, maar zij beschouwt het wel als één ras.
Geschiedenis
Het ras vind zijn oorsprong op het Britse eiland Man. Man is een onafhankelijk eiland vallend onder de Britse Kroon en ligt in de Ierse zee. Hier is het ras eeuwen geleden, mogelijk als een spontane mutatie, ontstaan nadat er kittens geboren werden zonder staart of met een kort stompstaartje. Omdat deze eigenschap voor de overleving in het wild geen negatieve effecten heeft, plantten de dieren zich voort en aangezien het gen dominant vererft, verspreidde de eigenschap zich snel. De lokale bevolking heeft zich al meer dan eens verbazend uitgesproken over katten mét staart; deze waren bij hen onbekend.
Karakter
De Manx is een zachtaardige kat met een harmonieus en aanhankelijk karakter. Het zijn echte gezelschapsdieren en ze kunnen goed opschieten met andere huisdieren en kinderen. Ze hechten zich meestal aan één persoon in het gezin. De gehechtheid aan de eigenaar strekt zich ertoe uit dat deze vaak vergezeld wordt ook buiten waarbij de kat net als een hond mee gaat op de wandeling. De Manx kan geleerd worden te apporteren, bijvoorbeeld met propjes papier of een balletje. Ook kan manxkatten geleerd worden aan een tuigje te lopen. De Manx is erg speels en blijft dit tot op hoge leeftijd.